دانلود پایان نامه کارشناسی رشته علوم تربیتی با عنوان استقلال کودکان

 
 
چکیده:
آموزش قبول مسئولیت به فرزندان اقدامی است که آنها را به جانب دستیابی به استقلال اخلاقی سوق می دهد خواسته هر پدر و مادری است که فرزندان خود را انسانهایی مسئول و شایسته تربیت کند اما لازمه ی تربیت فرزندان مسئول و متعهد واگذاری مسئولیت به آنهاست و از جمله این مسئولیت ها ، مسئول شناختن آنها در قبال خودشان است. مواظبت از خود و اموالشان ، کسب درآمد برای مصارف شخصی با توجه به اقتضای سن و سال ( نگهداری از بچه ها ، کار در تعطیلات تابستانی و نظایر آن ) کمک به کارهای خانه ، پایبندی به قول و قرارها و مهمتر از همه افزایش احساس مسئولیت در قبال دیگران و کمک به رفاه سایر انسانها و بسیاری از مقولات مشابه دیگر را می توان به بچه ها واگذار کرد.
 
زمانی بود که زندگی خانوادگی با کمک همه ی افراد خانواده و از جمله بچه ها جریان داشت اما این روزها وضع فرق کرده پدر و مادر امروز مسئولیتهای فرزندان را به انجام تکالیف منزل و مرتب کردن اتاق خودشان محدود می کنند و این کافی نیست زیرا خودگراست و به سایرین توجه ندارد با مسئولیتی در این حد، کودک مسئولیت خود را در مورد سایر افراد خانواده احساس نمی کند.
 
فرزندان ما به مسئولیتهایی نظیر نگهداری از بچه های کوچکتر ، سرگرم کردن آن ها و یا خواندن کتاب داستان برای برادر و خواهر کوچکتر و کمک کردن به مادر در تمیز کردن خانه و کمک به شستن ظرفها و حتی آشپزی ، غذا دادن به حیوانات دست آموز خانگی ، آب دادن گلها و غیره نیاز شدید دارند. آموزش قبول مسئولیت باید خیلی زود شروع شود حتی کودک دو ساله هم می تواند در چیدن میز و سفره غذا و یا پهن و جمع کردن دستمال سفره و غیره ، کمک کردن را یاد بگیرد. هر چه بچه ها بیشتر کمک کنند به کمک کردن بیشتر عادت می کنند وقتی استدلال اخلاقی شان ابعاد وسیعتری می گیرد وقتی دلیل کافی برای کمک کردن به دیگران پیدا می کنند عادت کمک و توجه به سایرین در آنها تقویت می شود.
 
 
 
کلمات کلیدی:

تربیت کودکان

استقلال کودکان

استقلال طلبی نوجوان

 
 
 
 
مقدمه 
استقلال یا وابستگی: افرادی که در کودکی ونوجوانی استقلال را تجربه نکنند در بزرگسالی هزینه های بسیاری برای وابستگی خود خواهند پرداخت. داشتن فرزندان مستقل آرزوی تمامی والدین است. فرد مستقل کسی است که تا آنجا که می تواند، خودش فعالیت های روزمره ‌اش را بدون نیاز به کمک دیگران انجام دهد. رعایت نکات ذیل می تواند به والدین کمک کند تا در پرورش فرزندان مستقل و دادن استقلال مناسب به فرزندان موفق عمل کنند:
 
به اندازه استقلال بدهید: از هر فردی می بایست متناسب با سن و توانمندی هایش انتظار استقلال داشت، برای رسیدن به استقلال باید مسئولیت داد، برای رسیدن به استقلال در هر فعالیتی، توجه به مهارت های گذشته فرد یا توانایی ها و محدودیت های او ضروری است.
 
استقلال را از مسئولیت های زندگی شروع کنید: برای رسیدن به استقلال می توان از مسئولیت های زندگی استفاده کرد. به ویژه از کارهای مربوط به خود فرد، برای مثال در اولین فرصتی که کودک توانایی گرفتن قاشق یا پوشیدن لباس به تنهایی را دارد، می بایست والدین امکان انجام این فعالیت ها را به صورت مستقل برای او‌فراهم کنند، تا به اندازه خود استقلال را تجربه کند و انگیزه انجام مستقلانه فعالیت ها در وی افزایش یابد. توجه داشته باشید.
 
خودتان نمونه یک شخص مستقل و مسئولیت پذیر باشید: کودکان و نوجوانان آن‌چیزی می شوند که تجربه می‌کنند و می‌بینند نه آنچه می شنوند، پس لازم است والدین برای کودک الگوهای مناسبی از افراد مستقل و مسئولیت پذیر باشند، نمی توان از پدر و مادر وابسته انتظار تربیت فرزندان مستقلی را داشت.
 
به دوره های سنی توجه داشته باشید: به نظر روان شناسان در برخی از دوره های سنی استقلال مسئله اصلی است. مثلا سن دو تا سه سالگی را سن خودمختاری و در مقابل احساس گناه یا شرم نامیده اند یا در دوره نوجوانی، هنگام تجربه اولیه استقلال از خانواده و پیوستن به گروه همسالان است. توجه و سرمایه گذاری بیشتر بر این دوره های سنی می تواند در این مورد کمک شایانی باشد. به طور مثال برای کودکان دو ساله به بعد استقلال در مهارت های حرکتی مثل لباس پوشیدن، غذا خوردن و انجام فعالیت های ساده مثل شست و شوی دست و صورت به شکل گیری هویت توانمند در انجام کارها کمک می کند. توصیه می شود در اولین فرصتی که کودک فعالیت را مستقلانه بر عهده می گیرد والدین از راهنمایی های خود بکاهند تا کودک انجام صحیح کار را تجربه کند.
 
با دادن فضای خصوصی به هویت مستقل کمک کنید: جداسازی فضای خواب کودکان از حدود 18 ماهگی به بعد با رعایت ملاحظاتی الزامی است.حتی در صورت نداشتن اتاقی جداگانه برای کودک انتخاب فضایی از اتاق که با وسایل وی تزئین شده باشد که کودک بتواند در آن فعالیت هایی نظیر بازی یا انجام تکالیف خود را در آن انجام دهد به استقلال او کمک می نماید .
 
استقلال کودک رادر همه ابعاد رشد دهید. اکثر والدین استقلال را در انجام فعالیت های روزمره می دانند اما استقلال از ابعاد مالی ، فکری ، داشتن فضای مستقل و انجام کارهای روزمره تشکیل می شود. هر چند استقلال یافتن با انجام فعالیت های روزمره شخصی شروع می شود لیکن استقلال در داشتن فضای شخصی متناسب با وضعیت فرهنگی و اقتصادی خانواده،و استقلال در انجام فعالیت های متناسب با ویژگی های سنی و اجتماعی،و استقلال در تصمیم گیری ،جنبه های مختلف استقلال اند و در شکل گیری توانایی ها و هویت مستقل کمک می نماید.
 
از فرزندان خود، برده زرخرید نسازید: اکثر والدین از کودکان مستقل انتظار دارند که در فعالیت های روزمره مانند خدمتکاری در خدمت خانواده باشند اما استقلال به مفهوم خدمتگزار بودن نیست. برخی از مواقع داشتن استقلال برای والدین می تواند چالش انگیز باشد چون گاه ممکن است کودک مستقل به فعالیت های مورد نظر خود که متفاوت با خواست خانواده است بپردازد. بنابراین لازم است در برخی مواقع پذیرای این تفاوت ها باشیم.
 
استقلال مالی را از کودکی شکل دهید. تعیین پول توجیبی متناسب با بودجه خانواده و خرید کردن می تواند در رسیدن به تجربه استقلال مالی کمک شایان توجهی نماید.
 
به کودک فرصت دهید استقلال در تصمیم گیری را تجربه کند: توجه به نظر کودک در انجام فعالیت یا بازی مورد علاقه و انتخاب خود، و رعایت سلیقه و انتخاب در خرید متناسب با سن کودکان در استقلال درتصمیم گیری کمک می نماید. توصیه می شود در اولین فرصت ها برای انتخاب لباس به صورت مستقل به این گونه عمل کنید. متناسب با مهمانی چند گزینه برای انتخاب لباس به کودک پیشنهاد دهید تا وی یکی از میان آن ها انتخاب کند. به این ترتیب وی تصمیم گیری مستقلانه را تجربه می نماید.
 
برخی از سبک های فرزند پروری مانع اصلی استقلال هستند . استقلال در نقطه مقابل وابستگی قراردارد . والدین کمال گرا ، وسواسی یا والدینی که نظارت حداقلی دارند خود به خود مانع استقلال کودکان هستند. کمال گرایی به جای آنکه کودکان را مستقل تربیت کند آنها را به رباط هایی بزرگ تر از خود تبدیل می نماید و این اشتباهی بزرگ است .
 
امنیت روانی و اجتماعی کودک را فدای استقلال ظاهری نکنید: برخی از والدین به بهانه مستقل کردن کودکان آنها را در فعالیت هایی که امکان آسیب دیدگی دارند رها می سازند . نمونه آن بازی در پارک ، بدون نظارت والدین یا فرستادن کودکان برای خرید کردن است . باید برای هر فعالیتی که به استقلال کودک کمک می نماید به آسیب های محیطی و اجتماعی آن نیز فکر نمود .
 
افراط و تفریط نکنید: افراط وتفریط، یکی از آفت های فرزند پروری در شکل دهی استقلال است . متاسفانه برخی والدین فکر می‌کنند استقلال یعنی آزادی بدون قیدوشرط وبرخی دیگر،برای سلب مسئولیت از خود بیشترین آزادی را به کودک می دهند . برخی دیگر برای تربیت فرزندان نظارت افراطی و تحمیل نظرات خانواده بر فرد را در برنامه تربیتی خود جا می دهند و امکان هر گونه تجربه مستقل را از کودک می گیرند،تمامی این افراد به بیراهه‌های خطرناکی رفته‌اند .
 
فکرنکنید که فرد مستقل نیاز به هیچ کمکی ندارد: کودکان مستقل به نوع خود نیازمند کمک و همراهی اطرافیان هستند . در آنجا که لازم است به آنها برای انجام مستقل کارها راهنمایی وکمک‌هایی را ارائه کنید.توجه داشته باشید که تعریف و تمجید افراطی از کودکان و نوجوانان باعث اضطراب آن‌ها می شود .
 
نباید انجام برخی کارها به تنهایی را استقلال محسوب کرد. در بسیاری از فعالیت ها استقلال توصیه می شود اما استقلال دادن در برخی فعالیت ها یکپارچگی خانواده را دچار مشکل می نماید. بعضی فعالیت ها باید با همراهی و همزمانی در خانواده انجام پذیرد مثل غذا خوردن . سفره غذا به عنوان یک فعالیت روانی وتربیتی می بایست سمبل همراهی خانواده باشد و غذا خوردن جداگانه افراد در خانواده استقلال نیست و حتی باعث فاصله گرفتن بچه ها از خانواده می شود.
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
مقدمه 2
 
فصل اول :طرح کلی تحقیق 3
1-1 بیان مسئله 3
1-2 اهمیت و ضرورت تحقیق 4
1-3 سؤالات تحقیق 6

1) اصول تربیت استقلال دهی را نام برده؟ 6

2) نخستین گام به سوی استقلال دهی چیست؟ 7

3) راههای احترام به استقلال دهی فرزندان و پرهیز از تحمیل اراده پدر و مادر چیست؟ 7

4) دلیل استقلال طلبی انسان چیست؟ 7

5) واگذاری مسئولیت چیست؟ 7

6) هدف از تعلیم و تربیت بایستی آماده کردن کودکان برای زندگی باشد یعنی چه ؟ 8

1-4 تعریف عملیاتی واژه ها: 8
مفهوم و تعریف تربیت 8
استقلال 10
الف) استقلال اقتصادی 13
ب) استقلال اجتماعی: 13
ج) استقلال سیاسی: 14
رشد هویت 16
عزت نفس 20

-  ویژگی های شخصی كه عزت نفس بالا  دارد : 21

استقلال فكری 24
مکتب رفتار گرایی 28
نقد رفتار گرایی : 30
رفتار عاطفی 30
محدودیت مطلق 33

پیامدهای نامطلوب محدودیت مطلق 33

آزادی مطلق 34
1-5 روش تحقیق: 35

استقلال طلبی نوجوان در خانواده 35

استقلال طلبی نوجوان در مدرسه 36

شیوه‌های برخورد با استقلال طلبی نوجوانان 37

استقلال رفتاری 38
كودكان آینه پدر و مادر 56
الگوی رفتاری: 57
فضایی سالم و معنوی 58
تشویق و ترغیب 60
انواع روابط والد ـ فرزند 68
نوع اول: محدودیت مطلق 68

پیامدها و عوارض نامطلوب محدودیت مطلق 69

پیامدها و عوارض نامطلوب آزادی مطلق 71

الف) ـ كنترل 76
مفهوم فرزند سالاری 78
الف)  از منظر روانشناسی 78
نهاد خانواده 90
 

فصل دوم :   معنی و مفهوم استقلال دهی چیست ؟ 98

2-2 راهبردهای تقویت حس استقلال : 99
 

فصل سوم : راهکارهای تربیت استقلال دهی به فرزندان 102

 

فصل چهارم :رشد هویت و مبارزه برای استقلال دهی  105

 
رشد هویت: 105
5-1 بحث ونیجه گیری 108
منابع و مأخذ : 109