تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران (باریجه)

 
مقدمه 
باریجه (Ferula gummosa Boiss) یکی از گیاهان دارویی و صنعتی ایران است و در میان صادرات گیاهان دارویی رتبه اول را داراست. میزان صادرات این گیاه براساس وضعیت مراتع و شرایط جوی بسیار متفاوت بوده و از 15 تا 300 تن در سال متغیر است. باریجه در بسیاری از ارتفاعات ایران پراکنش دارد و به طور محدودی نیز در برخی از کشورهای اطراف دیده می شود.پیشینه تاریخی استفاده از این گیاه به بیش از 3000 سال قبل باز می گردد، به طوری که از آن در درمان برخی از بیماریهای داخلی و روانی و افزایش قوای جسمی و تقویت بدن استفاده می شد.
 
برخی از منابع از آن به عنوان روغن مورد علاقه حضرت موسی (ع) نام برده اند. در 2000 سال پیش در مصر باستان از باریجه همراه با موم زنبور عسل جهت مومیایی کردن اجساد مردگان استفاده می شد. این گیاه در هند و ایران به عنوان یک گیاه دارویی برجسته در تسکین دردها، درمان بیماریهای داخلی و به عنوان ضدعفونی کننده زخمها بسیار مورد توجه بوده است.  امروزه استفاده عمده باریجه در صنایع عطرسازی به عنوان پایه عطرها بوده است و کاربردهای طبی و صنعتی آن بسیار محدود می باشد.
 
 
کلمات کلیدی:

باریجه

گیاهان دارویی و صنعتی ایران

تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران

 
 
مشخصات گیاه شناختی
باریجه (Ferula) از جنسهای مهم خانواده چتریان بوده و دارای ریشه ضخیم و گوشتدار، برگهایی با بریدگیهای کم و بیش عمیق و میوه شیزوکارپ می باشد که به هر فندقه آن مریکارپ گویند. گیاهان جنس کما منوکارپیک یا (باریجه) بوده و در تمام طول عمر خود تنها یک بار گل  می دهند و پس از آن ریشه پوسیده شده و از بین می رود.جنس کما به خاطر داشن ترکیبهای شیمیایی مختلف از جمله ترپنویید کومارینها، مخلوط استرهای عطری، اسیدها و الکلهای ترپنی و سزکویی ترپنهای لاکتونی، کم و بیش مورد توجه بوده است، نتایج بدست آمده از تحقیقات نشان می دهد که گونه کما در تجمع کانیهای سنگین (سرب، روی، مس و کادومیوم) نقش عمده ای دارد (یاوری).
 
 
 
فهرست مطالب
تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران (باریجه) 1
مقدمه 1
مشخصات گیاه شناختی 2
پراکنش جغرافیایی 5

1- پراکنش باریجه در جهان 5

2- پراکنش باریجه در ایران 5

فنولوژی گیاه 5
گلدهی در باریجه 6
تعیین سن گیاه 6
تشخیص لایه های برگی: 7
اتواکولوژی 7

بررسی خواب فیزیولوژی در باریجه 8

آفات و بیماریها 9
کشت زراعی 9
جوانه زنی بذر باریجه 10
شکستن خواب بذر 10
شکستن خواب جنین 10
2- زمان  برداشت 12
3- میزان برداشت 12
روش برداشت 12
1- تیشه زنی 12
2- تیغ زنی 13
تعداد دفعات تیغ زنی 13
3- برداشت مرتعی 13
4- برداشت مزرعه ای (صنعتی) 13
1-5  برداشت مرتعی 13
1-1-5  برش مسطح یا طولی 13
3-2-5  برداشت کامل غده 15
ترکیبهای شیمیایی باریجه 15
2-2  جداسازی و شناسایی ترکیبهای اسانسی در باریجه 16
مصارف صنعتی و بهداشتی باریجه 16
اسانسها و خواص دارویی باریجه 17
مصارف طبی باریجه 17

خواص دارویی و درمانی باریجه 17

کشت بافت در گیاه باریجه 17

القای کالوس 17