بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی مؤثر بر گرایش به اعتیاد به مواد مخدر

مورد مطالعه: رانندگان بخش حمل و نقل برون شهری بار و مسافر استان لرستان
 
 
چکیده:
رانندگان یکی از کنشگران اجتماعی در جامعه محسوب میگردند که همانند سایر قشرها و طبقات اجتماعی در معرض بسیاری از پدیدهها و مسائل اجتماعی قرار دارند. هدف از این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی مؤثر برگرایش رانندگان بار و مسافر برون شهری استان لرستان به مواد مخدر میباشد. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و روش نمونهگیری به تعداد 407 نفر حجم نمونه انجام گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که بین متغیرهای گروه دوستان، کنترل اجتماعی و احساس محرومیت نسبی و سطح درآمد و شهر محل سکونت رانندگان با گرایش به میزان اعتیاد به مواد مخدر رابطة معناداری وجود دارد (05/0>P).  
 
 
کلید واژه‌ها:

رانندگان

گروه دوستان

کنترل اجتماعی

گرایش به مواد مخدر

احساس محرومیت نسبی

 
 
مقدمه
در روان شناسی اجتماعی، گرایش به دو نوع تقسیم شده است: گرایش های شناختی و گرایش های غیرشناختی یا عاطفی. اولی با متغیرهای فکری نظیر هوش، تفکر واگرا و درک کلامی و دومی با متغیرهای شخصیتی از قبیل نگرش ها، ترجیح ها، علایق و نیازها سروکار دارد؛ هرچند این دو عامل با همدیگر بی ارتباط نیستند. گرایش حالت درونی است که در آن احتمال وقوع رفتارهایی خاص بالاست، یا به آسانی آموخته می شود. گرایش به مواد مخدر یکی از مقوله های مهم در مباحث مربوط به اعتیاد است (ستاری و دیگران، 1383: 264). 
 
اعتیاد به مواد مخدر و گرایش به آن به عنوان یکی از جدی ترین مسائل اجتماعی ایران، وجوه مختلف جامعه شناسی، روان شناسی، حقوقی، سیاسی و... دارد. به اعتقاد تحلیل گران اجتماعی، اعتیاد، به  عنوان یکی از مسائل پیچیده اجتماعی درعصر حاضر است که زمینه ساز بروز بسیاری از آسیب ها و انحرافات اجتماعی می باشد. به عبارت دیگر رابطه اعتیاد با مسائل اجتماعی ارتباطی دو جانبه است؛ از یک  سو اعتیاد، جامعه را به رکود و انحطاط می کشاند و از سوی دیگر پدیده ای است که ریشه در مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه دارد. اعتیاد گرایش فرد را به اصول اخلاقی و معنوی و ارزش های اجتماعی کاهش می دهد به  طوری که آسیب شناسان اجتماعی، اعتیاد را به مثابه «جنگ شیمیایی خانگی» و «جنگ بدون مرز» می دانند(علی هاشمی، 17: 1383). 
 
 
فهرست مطالب
بررسی عوامل اجتماعی، اقتصادی مؤثر بر گرایش به اعتیاد به مواد مخدر 1
چکیده: 2
کلید واژه‌ها: 2
مقدمه 3
اهمیت و ضرورت تحقیق 7
هدف کلی 9
مورد مطالعه: رانندگان بخش حمل و نقل برون شهری باری و مسافر استان لرستان در سال 1392. 9
هدف جزیی 9
سؤالات تحقیق 9
ادبیات تجربی پژوهش 10
منابع خارجی 10
مبانی نظری 12
تئوری محرومیت نسبی 12
نظریه پیوند افتراقی 13
نظریه کنترل اجتماعی هیرشی 14
فرضیات پژوهش 15
روششناسی پژوهش 16
اعتبار روایی 17
جامعه آماری 17
تعاریف نظری و عملی متغیرها 18
جدول شماره 1: تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای تحقیق 19
تجزیه و تحلیل دادهها 20
جدول شماره 2: نتایج فرضیات اصلی تحقیق 23
جدول شماره 3: یافته های تحقیق 24
جدول شماره 5: ضرایب همبستگی چند گانهی متغیرهای مستقل باگرایش به مواد مخدر با روش ورود مکرر 25
پیشنهادات پژوهشی 28
منابع 28