استقرار کایزن عملیاتی در یک شرکت تولیدی

 
چکیده:
امروزه چالش بزرگ کشورهای درحال توسعه، بهره‌وری است و کشور ما نیز با درک این موضوع، چند سالی است که در پی یافتن راهی برای نهادینه کردن این مفهوم در جامعه صنعتی و سازمانی خویش است. چرخه‌های مدیریت بهره‌وری که با رویکرد کایزن عملیاتی در بخش عمده‌ای از سازمانها و صنایع کشور در حال استقرار است، یکی از راهکارهای ارائه شده در این زمینه است. کایزن یک الگوی ساده، کم هزینه و موفق ژاپنی است که کلید موفقیت ژاپنی‌ها بوده است.
در این مقاله تجربه استقرار الگوی کایزن عملیاتی در یک کارخانه تولیدی، ارائه شده است. این الگو با هدف بهبود بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و حذف اتلافهای مالی و فیزیکی اجرا شد. در این تجربه، رویکردهای عمده اصلاح فرایندها، حذف اتلافها و اجرای نظام آراستگی است. به‌دنبال اجرای این طرح، مواردی بسیاری از اتلافها که منجر به کاهش بهره‌وری و افزایش هزینه می‌شدند، شناسایی و حذف شد.
 
 
کلمات کلیدی:

کایزن

کایزن عملیاتی

سیستم‌های بهبود

اجرای کایزن عملیاتی در یک شرکت

 
 
مقدمه
جهان سازمانی امروزی، جهانی پررقابت و پرچالش است؛ سرعت بالای تغییرات و بی‌ثباتی محیط، حیات سازمانها را دستخوش مخاطره و تهدید قرار داده است. در این میان، آنها که می‌خواهند ماندگاری خود را تضمین کنند و به بهبود جایگاه خود در بازار می‌اندیشند، ناگزیر به روی آوردن به شیوه‌های نوین مدیریتی‌اند. این تلاطم محیطی، سازمانها را بر آن داشته است تا كمال‌طلبی و بهبود مداوم را به عنوان استراتژی رقابتی خود در جهان امروزی برگزینند. بسیاری از سازمانها برای ماندگاری و بهبود وضعیت خود در بازار رقابتی امروزی، بهبود بهره‌وری را سرلوحه کار خود قرار داده‌اند. در سالهای اخیر جنبش بهبود بهره‌وری و برتری‌جویی به سازمانهای ایرانی نیز سرایت كرده است. انگیزه های مختلفی از جمله: رقابت، نمایش، همرنگی با جماعت، تظاهر، اجبار و در نهایت تحول واقعی باعث حركتهای متعددی نیز شده است. (پاكی، 1380)
 
با توجه به نکات یاد شده، امروزه بسیاری از سازمانها و شركتهای موفق دنیا بهره‌وری و پویایی سازمانی خود را مدیون به‌كارگیری سیستم‌های بهبود می‌دانند. (ماساكی، 1380) یكی از این سیستم‌های بهبود، كایزن است؛ كه آن را بهبود مستمر در محیط كار سازمانی و نگرش مبتنی بر عقل سلیم در مدیریت نوین تعریف می‌كنند. ماساکی ایمایی برای نخستین بار واژه كایزن را وارد متون مدیریتی كرده، آن را به عنوان یك استراتژی بهبود كه تمامی افراد را از مدیران ارشد سازمان تا كاركنان عملیاتی، در فرایندها درگیر و فعال می‌سازد، تعریف كرده است.