دانلود پایان نامه رشته هنر

بررسی هنر و معماری باغ ایرانی و نماد شناسی سبز در آن

 
*قابل استفاده برای رشته های باستان شناسی،معماری و گرافیک
 
چکیده : 
قدم نهادن در باغهای ایرانی ما را به این اندیشه وا میدارد  که چه رمز و رازی در پس ظاهر آراسته ی انها نهفته است که بعد از گذشت قرنها کهنه نمیگردد و همچنان با نگاهی جذاب ، انسان امروزی را به سوی خود دعوت میکنند . در انطباق با توصیف بهشت درقرآن کریم که آیاتی از جمال و جلال خداوندی است معماران مسلمان با عنایت به این توصیف ها به ساخت باغهایی دراین جهان فناناپذیر پرداخته اند تا جلوه ی از فناناپذیری و جاودانگی جهان ابدی و باغهای بهشتی باشد.
 
جنبه های تکنیکی باغسازی ایرانی در هویت بخشی به هنر منظر سازی مورد علاقه و استفاده ملل شرق قرار گرفته و منجر به خلق آثار بدیع و بی نظیری چون تاج محل گردیده است . تجلی پردیس سازی ایران در آراء جهانگردان خارجی و مورخان ایرانی خاصه در دوران صفوی بازتابهای ویژه  داشته است که میتواند نشان ازاهمیت والای معماری ایرانی دربازسازی تمثیلی باغ ایرانی از بهشت باشد.
 
 این نوشتار با تجزیه و تحلیل عناصر باغ ایرانی و نماد شناسی سبز در آن میپردازد. شایان ذکر است که در این مسیر علاوه براسناد موجود و تصاویر ،از توصیفات حهانگردان نیز بهره گرفته شده است .نتایج این تحقیق نشان میدهد که درادوار مختلف تاریخ  این گرایش وجود داشته است تا باغهایی احداث شود که با تعابیری که از بهشت آخرت مطرح میشده ، برابری کند و  به عنوان کالبدی ترین هنر قابل انتقال به ملل دیگر، خودنمایی کنند. دراین راستا از بهره گیری پیشنه هنری و فرهنگی سرزمین دریغ نمیشود .
 
 
واژه های کلیدی :

باغ ایرانی

فرهنگ و تمدن

نماد شناسی باغ ایرانی

هنر و معماری باغ ایرانی

 
 

 تاریخچه باغ ایرانی

فلات ایران دارای رودهای عظیمی چون بین النهرین ، مصر ، هند دارای رودهای عظیم نبود .و کم آبی و خشکی هوا در غالب جاهای ایران زمین باعث شد که آریان ها ایرانی با زحمات زیاد وسایل آبیاری مصنوعی رافراهم و اراضی راآباد کنند.از چهار هزار سال پیش از میلاد هنگامی که شکارچیان از کوهها سرازیر میشدند و دردوره های طویل فلات بزرگ ایران به کار کشاورزی پرداختند ، جنبه های مختلف زندگی و معتقد است خود  را بر روی اشیای سفالی نقش میکردند . بر روی بعضی از کاسه های سفالین نقش آبگیرهایی دیده میشود که اطراف آنها را درخت زندگی احاطه کرده است .
 
 طرح آرامگاه کورش پاسارگاد نیز به گونه ای است که میتوان حدس زد در پیرامون ان باغی وجودداشته است  . باغ ایرانی بیشتر حاکی از نیاز های روحی و کمتر متناسب با نیازهای آب قابل سنجش  است . از زمانهای قدیم بخش اساسی از  زندگی ایران و معماری ان بوده و در موجودیت آتشکده های بزرگ و تقویت نمایدن  آنها سهم داشته است . از زمان سومریان ، باغ ، معبد و قصر سلطنتی را احاطه کرد . بی شک  باغ در چنین اقلیم خشکی همه چیز از آسایش و زیبایی داشت تا عرضه کند .ولی هنگامی که مبارزه به خاطر زنده ماندن پیش از لذت شخصی اهمیت داشت این یک موضوع فرعی بود . زندگی در ایران به آب وابسته و در واقع آب عامل اصلی زندگی است .ایرانیان به منظور بهره گیری نسبی از منابع آب ، با قدرت تخیل و ابداع ، چاره اندیشی کرده بودند و کاریزهای عمیق که از 80 الی 160 کیلومتر طول داشتند ، حفر مینمودند . حتی در 3500 سال پیش از میلاد ، آرایش سفال پیش از تاریخ ، علاقه شدید به آب و حاصلخیزی را نشان میدهد . این نقش های کهن ،همه عناصر آن را به صورت واقعی یا نمادی ، ثبت کرده اند :
 
کوه، ابر ،برکه ، جنگل ، پرندگان آبی ودرختان که هدف عمده از آنها دریافت پاسخ مساعد از قدرت ها ی آسمانی بود . در سفال سامرا طرح  نمونه وار باغ دیده شده است به صورت  دو نهر  متقاطع با پرندگان و درختان درهر یک از چهارگوشه . درمفرغ های لرستان (در حدود 1000 قبل از میلاد) ، بازدرخت را همراه با آب روان ترسیم کرده اند که مطلوبترین  منظره در یک سرزمین خشک است . پس از آب ، درختان مهمترین نقش را در شکل گیری باغ ایرانی دارند . ایرانیان قدیم معتقد به فرشته مقدسی بودند به نام ( اوروزا) که صدمه زدن به گل و گیاه ، موجب ناراحتی و خشم او میشد .
 
کوروش کبیر در سارد ، باغ بزرگی ساخته و به دست خود برآن درخت کاشته شد . گزنفون  درکتاب خود به نام (اکونومیگوس) نقل کرده است که کوروش شخصا  لیزاندر را به تماشای باغ خود در سارد برده است که : لیزاندر از مشاهده زیبایی درخت ها ، نظم و دقت فواصل آنها و مستقیم بودن ردیف ها و زاویه ها و روایح معطر و متعددی که هنگام گردش به مشام ان دو میرسیده ، تحسین و تمجید میکند.
 
 
 
فهرست مطالب
بررسی باغ ایرانی و نماد شناسی سبز در آن 1
چکیده : 2
واژه های کلیدی : 2
باغ ایرانی، فرهنگ و تمدن ، هنر ، معماری 2
مقدمه 3
 

فصل اول: بررسی کالبدی باغ ایرانی 6

سرچشمه ها 7

5 _2 _ پایه های معین باغ 12

ـ سومین رکن باغ تقسیم آن به چهار قسمت است . 13
ـ چهارمین رکن باغ مرکز ان است . 13
ـ پنجمین عنصر اصلی این باغ آرمانی کوشک است. 13
5 _ 3 _  تاریخچه باغ ایرانی 14

تاثیر باغسازی ایران بر باغسازی سایر ملل 20

5 _ 5 _ برخی عناصر گونه شناختی معماری باغ 22

5_ 6 _ تعاریف باغ و باغ ایرانی 23

5 _ 6 _ 1_  باغ ایرانی چیست ؟ 23

5 _ 7  _ عناصر باغ ایرانی 28

5 _ 7 _ 1 _ عناصر اصلی 30
5 _ 7 _ 2 _ عناصر فرعی 36
 

فصل دوم: نماد شناسی سبز در باغ ایرانی 37

گیاهان در باغ ایرانی 38

1 _ درختان 39
6 _1 _ 2 _ بوته ها 41
6 _ 1 _3 _ گلهای تزئینی 43
6 _ 2 _ آب در باغ ایرانی 45
6 _ 2 _ 1 _ نهرهای بهشتی 49

6 _3  _ سبک و معماری  باغ ایرانی 51

6 _ 3 _ 1 _ چهار باغ در ارشاد الزراعه 52

6 _ 4 _ هندسه حاکم بر باغ ایرانی 55

6 ـ 4 _ 1 _ گستردگی دید 55
6 ـ4 _ 2 _ محورهای آب 56
6 _ 4 _ 3 _  هندسه مستطیلی 56
6 ـ 4 _ 4 _  تقارن 57
6 _ 4  _ 5 _  مرکزیت 57

6 _ 5 _ دید گاه جهانگردان درباره باغهای ایرانی 57

جمع بندی نتایج و ارایه پیشنهادات 64
جمع بندی نتایج 64
ارائه پیشنهادات 68
فهرست منابع 69