دانلود پایان نامه رشته مدیریت

ارزیابی تئوری صف در شبیه سازی و پروسه صف بندی

 
 
مقدمه
« همه ما ناراحتی انتظار كشیدن در صف را تجربه كرده ایم. متأسفانه این پدیده با افزایش تراكم جمعیت و شهری شدن روز افزون جامعه بیش از پیش گسترش می‌یابد. در تراكم ترافیك و یا برای پرداخت عوارض راه، در اتومبیلمان به انتظار می‌نشینیم. در فروشگاههای بزرگ برای پرداخت بهای اقلامی كه انتخاب كرده ایم در صف به انتظار می‌ایستیم. در آرایشگاهها، در سالنهای زیبایی در صف به انتظار می مانیم. در اداره پست به صف می ایستیم و قس علی هذا. ما به عنوان متقاضی عموماً این گونه انتظار كشیدن را دوست نداریم. مدیران مؤسساتی كه ما در صفهای آنان نوبت گرفته‌ایم نیز انتظار كشیدن ما را دوست ندارند، زیرا ممكن است این صفها برای آنان هزینه‌هایی داشته باشد. پس چرا باید انتظار كشید؟ پاسخ این سؤال نسبتاً ساده است. زیرا درخواست سرویس، بیش از امكانات سرویس دهی است. چرا چنین است؟ ممكن است دلایل زیادی موجود باشد. مثلاً ممكن است سرویس دهندگان موجود كم باشند. ممكن است فراهم كردن سطحی از سرویس تا حد جلوگیری از تشكیل صف انتظار، از نظر اقتصادی غیر عملی باشد و یا ممكن است فضای لازم برای سرویسی كه می توان ارائه داد محدود باشد. 
 
 
معمولاً این محدودیتها را می توان با صرف هزینه از میان برداشت. برای دانستن اندازه سرویسی كه باید موجود باشد احتیاج به دانستن پاسخ سؤالهایی نظیر سؤالهای زیر است.«چه مدت متقاضی باید انتظار بكشد؟» و یا «چند متقاضی در صف خواهند بود؟» نظریه صف سعی دارد كه به این قبیل سؤالها بر اساس تحلیل ریاضی مبسوط پاسخ دهد. یك سیستم صف‌بندی را می توان چنین توصیف كرد كه متقاضیان برای اخذ سرویس مراجعه می كنند، اگر ارائه سرویس بلافاصله مقدور نباشد منتظر می‌مانند و بعد از اخذ سرویس سیستم را ترك می‌كنند.»(شاهكار ، 1372، 8-7) 
 
در این قسمت به ارائه دلایلی برای استفاده از شبیه سازی به عنوان ابزاری جهت تجزیه و تحلیل سیستم های صف می پردازیم. اولین سؤالی كه به نظر می رسد این است كه چرا می‌بایست سیستم های صف را شبیه سازی كرد؟ در جواب باید گفت كه معمولاً اگر بتوان سیستمی را مدلسازی ریاضی نمود آنرا شبیه سازی نمی‌كنند. هنگامیكه سیستم مورد نظر پیچیده بود و شامل عناصر متقابل الاثر زیادی باشد، تجزیه و تحلیل ریاضی سیستم ممكن است خارج از تواناییهای تحلیلگر باشد، اما از آنجائیكه شبیه سازی معمولاً توانایی تجزیه و تحلیل هر سیستمی را دارد پیچیدگی سیستم مسئله لاینحلی نخواهد بود. بنابراین مهمترین فایده شبیه سازی این است كه از مدلهای شبیه سازی می‌توان برای تنوع وسیعی از مسائل از جمله سیستمهای پیچیده ای كه مدلسازی ریاضی آنها مناسب نباشد استفاده نمود. 
 
دومین نكته مهم آن است كه معمولاً ساخت یك مدل شبیه سازی احتیاج به تجربه كمتری در ریاضیات و تئوری احتمالات در مقایسه با میزان مورد نیاز برای تحلیل مشابهی از طریق مدلسازی ریاضی دارد. لذا آسانی استفاده از شبیه سازی را می‌توان جزء نكات مثبت آن به شمار آورد كه همین آسانی استفاده بعضی مواقع می‌تواند زیان آور باشد، مثلاً بعضی از تحلیلگران حتی در جایی كه تكنیكهای ریاضی به آسانی قابل استفاده هستند، استفاده از شبیه‌سازی را ترجیح می‌دهند.
(ایروانی، 1372، 446- 445)
 
 
 
 
کلمات کلیدی:

تئوری صف

شبیه سازی صف

مدیریت صف در کارخانه

 
 
 
فهرست مطالب
 
فصل اول : 
مقدمه 2
1-1 بیان مسئله تحقیق 4
1-2 اهداف تحقیق 5
1-3 اهمیت موضوع تحقیق و انگیزش انتخاب آن 5
1-4 فرضیه تحقیق 6
1-5 مدل تحقیق 7
1-6 واژه‌های كلیدی و تعاریف عملیاتی متغیرها 8
1-7 روش تحقیق 9
1-8 قلمرو تحقیق 10
1-9 جمع آوری اطلاعات 10
1-10 محدودیتها و مشكلات تحقیق 11
1-11 مراحل انجام تحقیق 12
 
فصل دوم : 
2-1-1 برنامه ریزی تولید 15
2-1-2 تعادل خط تولید 15
2-1-3 اطلاعاتی كه برای تعادل خط تولید نیاز است 17

2-1-4 ذخیره موجودیهای میان فرآیند 18

2-1-5 تعادل خط تولید (‌مونتاژ) 19
2-1-6 تعیین تعداد بهینه ایستگاه‌های كاری 20
2-1-7 تقدم و تأخر عملیات 21
2-2-1 تئوری صف 22
2-2- 2 تاریخچه 23

2-2-3 برخی از كابردهای گوناگون تئوری صف 24

2-2-4 مشخصه‌های فرآیند صف بندی 25

2-2-4- 1 الگوی ورود متقاضیان 26
2-2-4-2 الگوی خدمت دهی 27
2-2-4-3 تعداد خدمت دهندگان (‌كانالهای خدمت ) 27
2-2-4-4 ظرفیت صف ( گنجایش سیستم ) 28
2-2-4-5 جمعیت مشتریان بالقوه 28
2-2-4-6 نظم سیستم 28
2-2-4-7 مراحل خدمت 29

2-2-5 نحوه نمایش یك سیستم صف 29

2-2-6 معیارهای ارزیابی یك سیستم صف 30

2-2-7 فرایند تولد و مرگ 32
2-2-7-1 مدل M/M/1 34
2-2-7-2 مدل M/M/C 34
2-2-7-3 مدل M/M/C/K 35
2-2-7-4 مدل M/M/C/C 36
2-2-7-5 مدل   36
2-2-7-6 مدل M/M/C/K/M 36

2-2-8 مدلهای ماركوفی صف 36

2-2-8-1 مدل باورود گروهی M(x)/M/1 38
2-2-8-2 مدل با خدمت دهی گروهی 38
2-2-8-3 مدلهای ارلنگ 39
2-2-8-3-1 مدلهای M/EK/1 40
2-2-8-3-2 مدل EK/M1 40
2-2-8-4 مدل M/HE2/1 41
2-2-8-5 نظام اولویت 41
2-2-9-1 شبكه‌های صف 42
2-2-9-2 شبكه‌های جكسون 43
2-2-9-2-1 شبكه‌ صفهای سیكلی 43
2-2-9-2-2 سیستمهای سری صف 44
2-2-9-2-3 شبكه‌های باز جكسون 45

2-3 مدلهای آماری سودمند 46

2-3-1 توزیع برنولی 47
2-3-2 توزیع دو جمله‌ای 47
2-3-3 توزیع دو جمله‌ای منفی 47
2-3-4 توزیع هندسی 48
2-3-5 توزیع چند جمله‌ای 48
2-3-6 توزیع پواسون 49
2-3-7 توزیع یكنواخت 49
2-3-8 توزیع نمایی 50
2-3-9 توزیع نرمال 50
2-3-10 توزیع گاما 51
2-3-11 توزیع بتا 52
2-3-12 توزیع لاجستیك 53
2-3-13 توزیع مثلثی 53
2-3-14 توزیع ارلنگ 54
2-3-15 توزیع ویبل ........54
2-4 آزمونهای برازندگی 55
2-4-1 آزمون مربع كای 55
2-4-2 آزمون برازندگی كولموگروف – اسمیرنف 57

2-5 تصمیم گیریهای چند معیاره 58

2-5-1 روش تاپسیس 59
2-6-1 تاریخچه شبیه سازی 61

2-6-2 مقدمه‌ای بر شبیه سازی 61

2-6-3 مزایا و معایب شبیه سازی 63

2-6-4 زمینه كاربرد 64
2-6-5 سیستمها و پیرامون سیستم 66
2-6-6 اجزای سیستم 66
2-6-7 سیستمهای گسسته و پیوسته 67
2-6-8 مدل سیستم 68
2-6-9 هنر مدلسازی 68
2-6-10 انواع مدلها 70
2-6-11 شبیه سازی سیستمهای گسسته – پیشامد 71
2-6-12 جاذبه‌های شبیه سازی به عنوان ابزار تجزیه و تحلیل مسئله 71
2-6-13 گامهای اساسی در بررسی مبتنی بر شبیه سازی 74
2-6-14 نقل قولهای مشهور شبیه سازی 79
2-7 تاریخچه شركت شرق جامه 81
2-8 پیشینه تحقیق 84

2-8-1 تخمین ماكزیمم طول صف با استفاده از شبیه سازی 84

2-8-2 مدلسازی و شبیه سازی فرآیند تولید كارخانه روغن نبانی گلناز كرمان 84

2-8-3 مدیریت صف در درمانگاه با استفاده از شبیه سازی 85

2-8-4 استفاده از شبیه سازی در رستوران 85

2-8-5 استفاده از الگوریتم ژنتیك برای حل مشكلات چیدمان تجهیزات 85

منابع فارسی 100
منابع لاتین 103