دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته حقوق

سیر تحول جرم شناسی و بررسی مجرم در آن

 
 
مقدمه: 
    هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد جرم محسوب می‌شود. بنابراین هر شخصی که مرتکب فعل یا ترک فعل گردد مجرم شناخته می‌شود. گاهی افراد دیگری در ارتکاب رفتار مجرمانه به صورت مساعدت در ارتکاب جرم بدون دخالت مستقیم در ارتکاب جرم و گاهی با دخالت مستقیم در ارتکاب جرم همکاری می کنند که از آن به عنوان معاونت با مشارکت در جرم یاد می‌شود. در برخی از موارد هم فرد نه به خاطر مباشرت مادی و نه به دلیل معاونت، بلکه به خاطر ارتکاب جرم توسط اشخاص ثالث، مورد مجازات واقع می شود  که آن را با عنوان مسئولیت جزایی ناشی از عمل دیگری مورد بررسی قرار می دهند. بنابراین باید به جنبه‌های مختلف ارتکاب جرم توسط افراد توجه نمود. شناخت مجرم، نحوه برخورد با وی، مجازات تعیین شده و ... اهمیت موضوع را مشخص می سازد، چراکه چگونگی رفتار با مجرم واقعی و توجه به دلایل ارتکاب جرم توسط او می تواند در عبرت‌آموزی دیگران و نیز پیشگیری از اعمال مجرمانه در آینده راهگشا باشد. 
 
   سرشت انسان متشکل از دو بعد مادی و معنوی است و همیشه در انتخاب راه میان این دو جنبه ظاهری و باطنی قرار می گیرد. گاهی جنبه معنوی بر جنبه مادی غلبه می کند و در برخی دیگر بُعد مادی بر بعد معنوی پیروز می گردد. در صورت اخیر انسان به بیراهه می رود و مورد بازخواست قرار می گیرد. از دیدگاه قرآن اعمال و رفتار انسان بر اساس بعد ملکوتی وی مورد سنجش قرار می گیرد، نه بعد ظاهری او، و در قیامت هم انسان‌ها بر اساس صورت ملکوتی خود محشور می شوند، نه صورت ظاهری. اما اگر انسان برخلاف عقل و اندیشه عمل کند و نظم اجتماعی جامعه را به خطر اندازد مورد نکوهش قرار می گیرد. چراکه در غیر این صورت حقوق دیگران تضییع خواهد شد و آرامش و امنیت خاطر وجود نخواهد داشت. بنابراین انسان در مقابل اعمال خود مسئول است. یکی از راههای پیشگیری از اعمال مجرمانه و حفظ نظم و آرامش در اجتماع، تدوین قوانین و تعیین مجازات است. مسئله ای که باید همواره به آن توجه نمود این است که عمل مجرمانه هیچ‌گاه جدا از مجرم نیست و صرفاً نباید به نفس عمل فرد توجه کرد و شخصیت و شیوه تربیت و آموزش وی را نادیده گرفت. ما حتی در صدر اسلام نیز می بینیم که نحوه قضاوت امام علی (ع) در مورد افرادی که جرم مشابهی را مرتکب شده بودند متفاوت بود. بنابراین تمامی مجرمان دارای شخصیت واحد نیستند و با یک هدف و انگیزه و در یک وضعیت مشابه مرتکب جرم نمی شوند. 
  
     بررسی عامل ارتکاب جرم و تحول دیدگاه‌ها و قوانین مربوط به مجرم نشان می‌دهد که از ابتدا تا‌کنون با این موضوع چگونه برخورد شده و این که: 
- آیا مجرم به مثابه موجودی به دور از ویژگی های انسانی و پیشینه قلمداد می شود؟ 
- چه راهکاری برای اجرای صحیح عدالت در مورد مجرمان وجود دارد؟ 
- قوانین تا چه حد توانسته اند به احقاق حق افراد جامعه اعم از بزهکار و زیان دیده کمک نمایند؟ 
- سیر تحولات قوانین از ابتدا تاکنون نسبت به مجرمان چگونه بوده است؟ 
 
   قانون مجازات، انواع جرایم و مجازات و اقدامات تأمینی و تربیتی که درباره مجرم باید اعمال ‌شود را تعیین می کند. فرض بر این است که مجرم به درستی شناخته می‌شود و مجازات‌هایی که ضمانت اجرایی دارند در مورد او اعمال می گردد. با توجه به این که همه مجرمان به طور واقع مجرم نیستند این اشکال بر قوانین وارد است که مجرمان بر اساس نص صریح قانون مجازات می‌شوند و دلایل ارتکاب جرم هرچند قوی و محکم باشند، معمولاً نادیده گرفته می شوند و صرفاً به استناد عمل ارتکابی، شخص مجرم قلمداد می‌شود و گاهی در صورت جمع عوامل مخففه از تخفیف مجازات برخوردار خواهند شد. 
     
 
 
کلمات کلیدی:

مفهوم مجرم

تحولات مفهوم مجرم

مجرم از دیدگاه قوانین ماهوی ایران

 
 
فهرست مطالب

تحولات مفهوم مجرم از دیدگاه قوانین ماهوی ایران 1

مقدمه: 2

1-    سیر تحول جرم‌شناسی 3

الف- دوران پیش از پژوهش‌های علمی 3

22-   دوره‌های مختلف مقررات حقوق کیفری 4

الف- دوره جنگ‌های خصوصی 4
ب- دوره دادگستری خصوصی 5
ج- دوره دادگستری عمومی 5
3-   مجرم 6

الف- مفهوم مجرم 6

ب- مجرم و مسئولیت کیفری 7

ج- طبقه‌بندی مجرمان در جرم‌شناسی 8

د- مفهوم مجرم درکیفر شناسی نوین 9

4-   پیشینه حقوق کیفری 10

الف- پیشینه حقوق کیفری در غرب 10

ب- تحولات حقوق کیفری و رویکرد آنها نسبت به مجرم 11

1-    مکتب فایده اجتماعی 11
2-    مکتب عدالت مطلق 12
3-     مکتب کلاسیک 13
4-    مکتب نئوکلاسیک 13
5-    مکتب تحققی 14
6-    مکتب اصالت عمل جزایی 15
7-    مکتب دفاع اجتماعی جدید 15
8-    مکتب اسلام 16

5-  تأثیرات مکاتب مختلف در مسئولیت کیفری 17

الف- تأثیر عقاید مکاتب مختلف در مسئولیت کیفری اطفال 17

ب- تأثیر مکاتب کیفری در حقوق کیفری ایران 18

ج- مسئولیت کیفری اطفال در ایران 19

جمع بندی: 20
منابع: 21